Οι φόβοι των παιδιών!!

Ένα χρήσιμο άρθρο για τα παιδάκια μας...

Οι φόβοι των παιδιών

Ο φόβος είναι μια φυσιολογική αντίδραση προσαρμογής, ένα δώρο της φύσης, που έχει στόχο να μας κινητοποιεί για να αντιδρούμε σε περιστάσεις που εγκυμονούν κινδύνους. Όταν λοιπόν αξιολογούμε μια κατάσταση ως επικίνδυνη, τότε ένας ολόκληρός μηχανισμός από σωματικά ερεθίσματα μπαίνει σε άμεση λειτουργία και μας βοηθά να αποφύγουμε τον πραγματικό κίνδυνο.

Όλα τα παιδιά έχουν ανεπτυγμένο αυτόν τον σωτήριο μηχανισμό του φόβου και είναι μάλλον φυσιολογικό να φοβούνται διάφορα ερεθίσματα, ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξης τους. Το νεογέννητο, όταν έρχεται σε επαφή με τον εξωτερικό κόσμο, παρουσιάζει με το κλάμα του μία αντίδραση φόβου ισχυρούς θορύβους. Κατά τον έκτο με όγδοο μήνα περίπου εκδηλώνουν φόβο στην θέα άγνώστων ατόμων ο οποίος φόβος δεν θα υποχωρήσει παρά μόνο όταν το παιδί συμπληρώσει τους δώδεκα μήνες και ο οποίος συνδέεται με την αναγνώριση του προσώπου της μητέρας. Ο λεγόμενος φόβος του αποχωρισμού της μητέρας θα υποχωρήσει σταδιακά μέχρι τα 3 ή τα 4 χρόνια.

Κατά την διάρκεια της προσχολικής ηλικίας αναπτύσσονται στα παιδιά αρκετοί φόβοι όπως ο φόβος της αποτυχίας, που συνδέονται κυρίως με καταστάσεις ή ερεθίσματα που τους δημιουργούν ανασφάλεια. Τέτοια ερεθίσματα μπορεί να είναι τα μεγάλα ζώα, οι σκύλοι , οι μάγισσες, το σκοτάδι, οι δυνατοί θόρυβοι ,ο γιατρός κτλ.

Μετά τα 6 χρόνια οι φόβοι είναι πιο κοντά στην καθημερινή ζωή. Το παιδί φοβάται μήπως πέσει, μήπως χτυπήσει, ενώ παράλληλα παρουσιάζεται ο φόβος για τον θάνατο κάποιου από τους γονείς του. Από τα 8-9 χρόνια οι φόβοι βαθμιαία ελαττώνονται.

Ωστόσο, υπάρχουν μεγάλες διαφορές ανάμεσα στα παιδιά ως προς τον βαθμό που βιώνουν τους φόβους τους αλλά και τους τρόπους που τους εκφράζουν.¨ Έτσι ενώ κάποια παιδιά μπορεί να είναι επικίνδυνα τολμηρά, άλλα είναι τόσο φοβισμένα, που η δειλία τους δυσχεραίνει την ομαλή ανάπτυξη τους.

Φοβίες
Υπάρχουν βέβαια περιπτώσεις παιδιών, όπως και ενηλίκων, που παρουσιάζουν έντονη φοβία για κάποιο αντικείμενο ή κατάσταση πέρα από το φυσιολογικό. Μία πολύ συχνή μορφή παιδικής φοβίας είναι και ή σχολική φοβία. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι τα παιδιά έχουν την τάση να μιμούνται ή να προκαταλαμβάνονται από αντιδράσεις του περιβάλλοντος τους.

Ευθύνη γονέων :
Στις παιδικές φοβίες οι γονείς έχουν μεγάλη ευθύνη γιατί χωρίς να το θέλουν μαθαίνουν στο παιδί τους να φοβάται. Προσπαθώντας για παράδειγμα να το κάνουν φάει ή να καθίσει ήσυχο, του διηγούνται απειλητικές ιστορίες με μάγους, τσιγγάνους που θα το πάρουν με αποτέλεσμα να πετυχαίνουν το σκοπό τους αλλά να δημιουργούν μία φοβική ατμόσφαιρα που πλήττει το παιδί. Τα πράγματα είναι πιο σοβαρά εάν οι ίδιοι οι γονείς είναι γεμάτοι φοβίες και έτσι άθελα τους μαθαίνουν στο παιδί να βλέπει τα πράγματα με τον ίδιο τρόπο. Επίσης, ο τρόπος που οι γονείς διαπαιδαγωγούν τα παιδιά τους ή η απουσία τους μπορεί να καλλιεργήσει παιδικές φοβίες.

Στα παιδιά οι φοβίες πολλές φορές υποχωρούν χωρίς παρέμβαση. Αν δούμε όμως ότι επιμένουν, τότε κρίνεται απαραίτητη η ψυχοθεραπευτική βοήθεια. Ο ειδικός προσπαθεί να προσεγγίσει πάντα σε συνεργασία με την οικογένεια.

Οι γονείς πρέπει

Να προσπαθούν να δημιουργήσουν το αίσθημα της ασφάλειας στο παιδί.
Να καλλιεργούν από νωρίς σε αυτό την εμπιστοσύνη στον εαυτό του.
Να συζητούν μαζί του για τους φόβους του.
Να μην χρησιμοποιούν τον εκφοβισμό ως μέσο διαπαιδαγώγησης.
Να του εξηγήσουν ότι όλα τα παιδιά της ηλικίας του αισθάνονται κάποιους φόβους.
Να το βοηθούν αν υπομένει και να αντιμετωπίζει σταδιακά τους φόβους του.
Να απευθύνονται σε ειδικό εάν βλέπουν ότι το παιδί τους υποφέρει από κάποια φοβία.


Βιβλία
Για σένα:

"Θα αφήσεις το φως αναμμένο;" της Μπάουμ, Εκδόσεις Θυμάρι



"Τι και γιατί φοβούνται τα παιδιά μας" των Κρότι και Κρότι, Εκδόσεις Lector



"Τι φοβούνται τα παιδιά του κόσμου;" Εκδόσεις Σαββάλας


Για το παιδί:



Είναι και ένα παραμυθάκι "Το τέρας που έτρωγε τα σκοτάδια" του Ντουμπαρ, Εκδόσεις Πατάκης


Κι άλλο "Φόβοι και συνήθειες των παιδιών: το αστροποντικάκι και το σκοτάδι" των Μπάρμπελ και Σουζάν από εκδόσεις Μοντέρνοι Καιροί.



Από τους Μοντέρνους Καιρούς είναι και το "Δεν φοβάμαι .... το σκοτάδι" της Κατερίνας Γιαννίκου.


Από μια σειρά βιβλίων της Μάρως Λοΐζου με τον κύριο Αόρατο είναι "Η Κατερίνα και ο Αόρατος στο σκοτάκι", παλιό βιβλίο, εκδόσεις Πατάκη.